Home

Een beetje kleurenleer

Bij elke nieuwe grafische opdracht begint de besluitvorming over kleurencombinaties die passen - en kleurencombinaties die je beter nooit kunt gebruiken. Geen eenvoudige beslissing, maar misschien helpen de volgende aanwijzingen en uitleg je in de toekomst verder, want met de kleurencirkel die hier wordt beschreven, kun je de juiste kleuren direct uitlezen. Voor de verschillende manieren om kleuren te mengen is er een hele reeks kleurencirkel systemen, zoals de bekende cirkel van Johannes Itten voor de subtractieve kleuren meng methode. Hier wordt een kleurencirkel beschreven voor het additief mengen van kleuren, waarbij de drie basiskleuren worden aangevuld door zes aanvullende kleuren.

De opbouw van deze kleurencirkel is relatief eenvoudig: drie velden worden gevuld met de basiskleuren rood, groen en blauw, met telkens drie velden ertussen. Tegenover elke basiskleur in de cirkel bevinden zich de secundaire kleuren die daarbij horen, dus cyaan, magenta en geel. De rest van de velden wordt gevuld met de kleuren die tussen de kleuren van de twee aanliggende velden vallen. De RGB-notering kan dan worden opgebouwd als volgt:
Kleurnaam RGB-waarde
Rood
FF 00 00
Oranje
FF 99 00
Geel FF FF 00
Geelgroen 99 FF 00
Groen 00 FF 00
Blauwgroen (zeegroen) 00 FF 99
Cyaan 00 FF FF
Lichtblauw 00 99 FF
Blauw 00 FF FF
Violet 99 00 FF
Magenta FF 00 FF
Purper FF 00 99

Koude kleurtonen

Met deze kleurencirkel heb je nu een praktisch hulpmiddel in handen voor het plannen en uitkiezen van kleuren voor uw websites. Een belangrijke indeling is die in koude en warme kleuren. Warme kleurtonen maken bij de meeste mensen een indruk van warmte, en onderzoek heeft uitgewezen dat objecten en ruimtes die in warme kleuren zijn uitgevoerd daadwerkelijk een hogere temperatuur afgeven. Koele kleuren zorgen voor een frissere atmosfeer. Voor de vormgeving van de beschikbare ruimte is het bijzonder belangrijk om te weten dat koude kleuren afstand suggereren, terwijl warme kleuren een indruk van nabijheid opwekken. Geel heeft een weidse en aantrekkende invloed op mensen. Rood vernauwt de ruimtelijke indruk, werkt drukkend en roept agressieve stemmingen op. Lichte warme kleuren hebben dus een opwindende invloed terwijl donkere warme kleuren een omsluitende omvattende impressie geven. Lichte koude kleuren zetten aan tot hersenwerk, terwijl donkere koude kleuren de menselijke geest versomberen.

Naar top

Warme kleurtonen

Wat betreft de kleurkeuze is het aan te raden om te bedenken hoe je het onderwerp van de webpagina kunt benadrukken met de selectie van kleuren. Woorden zoals "waarschuwing", "heet" en "actueel" geven warme gewaarwordingen en warme kleuren benadrukken dat nog eens. Geef "november", "ijs" en "serieus" dan koude kleuren. Bijzonder belangrijk is het dat je de kleuren zo goed mogelijk op elkaar afgestemd kiest, dus kleuren die goed bij elkaar passen en elkaar niet 'bijten'. Dikke boeken en legers kunstenaars houden zich bezig met het probleem van de kleurharmonie.

Naar top

Complementaire kleuren

Naast de min of meer intuïtieve harmoniebeschrijvingen kun je ook enkele relatief eenvoudige kleurharmonieën terugvinden in de kleurencirkel, aan de hand van een eenvoudig ordeningsprincipe. Daarbij gaat het ondanks de schijnbare eenvoud van het principe niet om een simpele bindende ordening. Het eenvoudige ordeningsprincipe voor kleuren is altijd gebaseerd op geometrische betrekkingen in de kleurencirkel. Tegenoverliggende kleuren in de cirkel worden complementaire kleuren genoemd. Ze vormen het hoogst mogelijke contrast en hebben naast elkaar een opvallende en intensieve uitwerking. Daarom zijn ze geschikt voor blikvangers - speciaal te benadrukken elementen. Vaak worden ze echter toch als onaangename kleurcombinaties ervaren.

Naar top

Verdeelde complementaire kleuren

Een variant op het complementaire kleurenschema vormen verdeelde complementaire kleuren, waarbij niet de complementaire kleur zelf, maar zijn naaste buren in de kleurencirkel worden gebruikt. Daarmee krijg jeoverigens ook meer combinatiemogelijkheden en kun je minder opvallende kleuren combineren.

Naar top

Naast elkaar liggende kleuren

Naast elkaar liggende kleuren passen ook goed bij elkaar en je vindt ze in de kleurencirkel bijvoorbeeld onder een hoek van 90 graden.

Naar top

Triade

Een andere harmonisch samenspel wordt gevormd door een triade van drie kleuren in de hoekpunten van een gelijkzijdige driehoek.

Naar top

Dubbel verdeelde complementaire kleuren

De doorontwikkeling van de verdeelde complementaire kleuren geeft je nog meer combinaties: dubbel verdeelde complementaire kleuren. Deze vind je door een rechthoek over de kleurencirkel te leggen, waarbij de hoekpunten naar de gezochte kleuren verwijzen. ln een variant hierop kun je ook één van de kleuren aan de hoekpunten weglaten en zo het aantal kleuren terugbrengen.

Naar top